فراصیل بلاگ

پرواربندی گوساله هدف از پرواربندی گوساله ها تولید گوشت قرمز است. با توجه به اینکه میانگین افزایش وزن گوساله پرواری حدود 1000 تا 1200 گرم، درصد پروتئین گوشت آن 21% (گوسفند 20%) و چربی آن کمتر از گوشت گوسفند است لذا پرواربندی گوساله اهمیت خاصی در تامین پروتئین مورد نیاز جامعه دارد. غذا و تغذیه مهمترین مسئله در پرواربندی است. زیرا وقتی حیوان حداکثر تولید را خواهد داشت که نیازهایش از لحاظ انرژی، پروتئین و سایر مواد مغذی تأمین شده باشد. میتوان گفت در گاوداری گوشتی بیش از 60% هزینه های جاری مربوط به خوراک و 25% از آن بابت خرید گوساله لاغر مصرف میباشد. بنابراین هرقدر گوساله ها دارای تغذیه بهتری (نه گرانتر) بوده و سالمتر باشند حرفه پرواربندی دارای سودآوری بیشتری خواهد بود. لذا به گاوداران پرواربند توصیه میشود جهت حداکثر سودآوری و جلوگیری از اشتباهات رایجی که سبب کاهش بازده پرواربندی گوساله میشود، این بخش را به دقت خوانده و در گاوداری خود به کار ببندد. نیازمندیهای گاوهای گوشتی‌‌ ضریب تبدیل غذایی: به مقدار خوراکی که سبب یک کیلوگرم افزایش وزن می شود، ضریب تبدیل غذایی می­گویند. مثلا مرغ گوشتی با خوردن هر 2 کیلوگرم دان یک کیلوگرم افزایش وزن دارد لذا ضریب تبدیل آن مساوی 2 است. ضریب تبدیل برای شترمرغ 4، گوساله پرواری 5/6 تا 7 و گوسفند 7 است. پس هرچقدر ضریب تبدیل غذایی کمتر باشد هزینه خوراک کمتر بوده و سودآوری بیشتر میشود. یادتان باشد ضریب تبدیل غذایی با افزایش سن زیاد میشود. مثلا این ضریب برای گوسالههای پرواری در سن 3 تا 6 ماه معادل 4، برای 6 تا 9 ماهه معادل 6 تا 8 و برای گوسالههای 9 تا 12 ماهه معادل 8 تا 10 میباشد. دقت بفرمایید که با افزایش سن دام ضریب تبدیل غذایی بیشتر شده و بعد از مدتی پرواربندی دیگر سودآوری نخواهد داشت. توجه داشته باشید که همیشه باید مقدار خوراک مصرفی روزانه در گاوداری پرواری و همچنین میانگین افزایش وزن گوساله ها (بصورت نمونه گیری در دوره های 15 روزه) مشخص باشد تا بتوان ارزیابی درستی از میزان درآمد و هزینه ها داشت. پرواربندی گوساله را میتوانید با خرید گوساله های لاغر 3 تا 6 ماهه، به وزن 100 تا 150 کیلوگرم آغاز نمایید. کل دوره پرواربندی برحسب سیاست دامدار و شرایط اقتصادی (مانند قیمت گوشت، خوراک، گوساله لاغر) می­تواند از 6 تا 9 ماه طول بکشد. وزن مناسب کشتار گوسالههای پرواری نژادهای اصیل مثل هلشتاین بین 350 تا 400 کیلوگرم در سن 12 ماهگی است. اما متاسفانه در ایران سن و وزن کشتار بسیار بالاتر از این بوده و علاوه بر کاهش کیفیت گوشت، میلیونها کیلوگرم خوراک تبدیل به چربی دور ریختنی میشود. مزیت پرواربندی 6 ماهه در این است که شما میتوانید هر سال دو دوره پرواربندی را در گاوداری داشته باشید. همچنین با توجه به اینکه گوسالهها در سنین کمتر روانه کشتارگاه میشوند، لاشه آنها دارای چربی کمتر، پروتئین و قابلیت هضم بیشتر و در مجموع کیفیت گوشت بهتری میباشند. پرواربندی 6 ماهه دارای ضریب تبدیل غذایی بهتری (کمتری) بوده و در صورت ارزان بودن گوساله لاغر دارای سودآوری بیشتری میباشد. اما در شرایطی که قیمت گوساله لاغر بالاست، پرواربندی تا 9 ماه و یا حتی بیشتر طول میکشد. انواع گوساله های پرواربندی شده در ایران شامل:1- گوساله های بومی ( با میانگین 600 گرم افزایش وزن روزانه) 2- گوساله های دورگ ( 700 تا 800 گرم افزایش وزن روزانه) 3- گوساله های اصیل (حدود 1000 گرم افزایش وزن روزانه). به سایر موارد مهمی که در ذیل آمده است دقت کنید: - گوساله های اصیل (مثل هلشتاین) دارای سرعت افزایش وزن بیشتری هستند. بطور کلی در تمام نژادها نرها دارای سرعت رشد بیشتری میباشند. - گوساله های با سرعت رشد زیاد دارای سری کوتاه و پهن، استخوانبندی درشت و پهن، و گردنی کوتاه هستند. - هنگام خرید گوساله پرواری از سالم بوده آن مطمئن شوید. برخی از بیماریهای معمول در این دوره مانند عفونت و فتق بند ناف (تورم ناف)، تب برفکی (طبقه)، برگشتگی شیردان، انگلهای داخلی و خارجی و همچنین جسم خارجی توجه داشته باشید. پرواربندانی موفقترند که با گاوداریهای صنعتی شیری اصیل قراردادی دائمی برای خرید گوساله های نر دارند. انتقال گوساله های پرواری به گاوداری: یکی از مشکلات رایج در پرواربندی این است که دامدار گوساله های سرحال و شادابی را خریداری مینماید، اما این گوساله ها بعد از ورود به گاوداری جدید، مرور افسرده و بی حال شده و مبتلا به بیماریهایی نظیر تب برفکی و تب حمل و نقل میشوند ( و گاهی تلف میشوند). برای جلوگیری از این خسارت (که کم هم نیست)، توجه داشته باشید که اگر مسیر انتقال دور و بیش از 8 تا 12 ساعت طول میکشد: - چند ساعت قبل از انتقال به گوساله ها خوراک ندهید. - اگردر منطقه شما بیماریهای تب برفکی و تلفات گوساله بالاست،در مبدا، قبل از انتقال گوساله از آنتی بیوتیک + مولتی ویتامین برای گوساله ها استفاده نمایید. - در مسیرهای طولانی و گرم، به گوساله ها آب گوارا بدهید. - بعد از ورود گوساله ها به داخل گاوداری تا 2 ساعت فقط آب و مولتی ویتامین در اختیار گوساله ها قرار بدهید.

سپس در آخور گوساله ها فقط یونجه خشک بریزید. از روز دوم به بعد خوراک مخلوط (TMR) به گوساله ها داده شود. - برای پیشگیری (با مشورت دامپزشک) حتما از یک آنتی بیوتیک و سیالتیف استفاده نمایید. - بهتر است در کل دوره پروار از جیره کاملا مخلوط شده استفاده نمایید. - استفاده از کاه با توجه به قابلیت هضم پایین و قیمت آن مقرون به صرفه نبوده و باید به مقدار جزئی مورد استفاده قرار بگیرد. - تا میتوانید از نان خشک برای تغذیه گوساله ها استفاده ننمایید. سه ماهه اول دوره پروار (3 تا 6 ماهگی) در این دوره، استخوان‏ها و اعضای غیرماهیچه ایی مانند اندامهای گوارشی گوساله‏ها رشد مى‏کند. بنابراین گوساله‏ها به خوراک‏هایى نیاز دارند که پروتئین زیادى داشته باشد. استفاده از یونجه مرغوب و کنجاله تخم پنبه در این دوره برای رشد گوساله ها بسیار مفید است. همچنین حتما از پودر استخوان، DCP، کربنات کلسیم یا پودر آهک و خوراک‏هاى کلسیم‏دار استفاده شود تا گوساله ها رشد استخوانی مناسبی داشته و قد بلند شوند. نمک یددار نیز هرگز فراموش نشود (نیم درصد کنسانتره). اضافه ‏وزن روزانه نژادهای اصیل در این دوره، حدود 700 تا 800 گرم با ضریب تبدیل حدود 5 ، با هزینه کمتر و سرعت بیشتر انجام میشود. بنابراین، پروار دام‏هاى جوان از نظر اقتصادى باصرفه‏تر است. نکات مهمی دیگری که در این دوره باید مورد توجه قرار بگیرد عبارتند از: - در این دوره خوراکی معادل 50% کنسانتره و 50% علوفه مرغوب یونجه به گوساله ها بدهید. در اواخر این دوره به تدریج، سیلوی ذرت را وارد خوراک نموده و جایگزین بخشی از یونجه مصرفی نمایید. - حتما با مشورت دامپزشک از داروهای ضد انگل برای گوساله ها استفاده نمایید. زیرا ممکن است گوساله ها دچار انگل داخلی (گوارشی یا ریوی) و یا خارجی شده و رشد مناسبی نداشته باشند و خوراک را به هدر برود. - طبق برنامه دامپزشکی منطقه، حتما واکسنها بخصوص تببرفکی، شاربن و زردی مورد استفاده قرار بگیرد. - آب تمیز و گوارا همیشه باید در دسترس گوساله ها باشد. - شبها نیز گاوداری باید دارای روشنایی مناسب باشد. مواظب نفخ احتمالی گوساله ها باشید بخصوص هنگام تغییر جیره. سه ماهه دوم پروار (6 تا 9 ماهگی) در این دوره با وجودیکه گوساله‏ها رشد ابتدایى خود را انجام داده‏اند ولی رشد استخوانی هنوز ادامه دارد. بنابراین نیاز به پروتئین کمتر، و انرژی بیشتری برای رشد دارند. پس براى پروار و چاق‏شدن گوساله‏ها باید از خوراک‏هاى پرانرژى (غلات و سیلوی ذرت) و علوفه‏هایى ارزانتر استفاده کرد. هزینه اضافه وزن در این دوره بیشتر از دوره قبلی اما بسیار با صرفه است. در این زمان میتواند 70% غذاى دام از کنسانتره دامى که حاوی مواد پرانرژى است، تشکیل شود. - میانگین افزایش وزن در این دوره چیزی حدود 1000 گرم و ضریب تبدیل حدود 7 است. - برای کاهش قیمت خوراک مصرفی، بیشتر از سیلوی ذرت و کنسانتره حاوی غلات با 12 درصد پروتئین استفاده نمایید. اگر تمایل به خوراندن کاه دارید حتما آن را خرد و غنی کرده و به تدریج وارد جیره نمایید. سه ماه سوم پرواربندی (9 تا 12 ماهگی) با توجه به اینکه در این دوره حداکثر رشد ملاک کار است بهترین روش استفاده حداکثری از سیلوی ذرت (حدود 15 کیلوگرم) و کنسانتره همراه با فقط 2 کیلوگرم یونجه است. در این زمان نیز باید مراقب بیماریهای تغذیهایی مانند نفخ باشید. میانگین رشد روزانه در این دوره حدود 1200 تا 1400 گرم و ضریب تبدیل غذایی حدود 9 تا 10 میباشد. در سن 12 ماهگی گوسالها باید حدود 400 کیلوگرم وزن داشته باشند. در پایان این دوره، هر 15 روز یکبار حدود 5 تا 10 درصد گوساله ها را وزن کشی نموده (نمونه گیری) و یا با استفاده از متروزن (نوعی متر نواری برای اندازه گیری وزن)، افزایش وزن گاوها را تخمین زده و با مقایسه مقدار خوراک روزانه زمان کشتار گوساله ها را تعیین نمایید. * استفاده از آنزیم یا زئولیت در جیره پرواری سبب بهبود رشد و بازدهی غذایی خواهد شد. * استفادهاز نان خشک و یا گندم بیش از 2 کیلوگرم در روز سبب مشکلات گوارشی میشود. * حتما از سنگ نمک و آجر لیسیدنی درآخور گوساله ها استفاده نمایید. * با وجودیکه خوراک گوساله ها باید وزن کشی شده باشد، اما آخور گاوهای پرواری نباید خالی بماند. * حداقل 3 بار در روز خوراک بریزید.